Γιατί μας προκαλεί υπνηλία το μεσημεριανό γεύμα;

Πόσες φορές έχουμε αισθανθεί έντονη νύστα λίγο μετά το μεσημεριανό γεύμα; Το φαινόμενο είναι τόσο κοινό που έχει αποκτήσει και… ώρα: η γνωστή "μεσημεριανή υπνηλία". Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι απλώς σύμπτωση ή υπάρχει επιστημονική εξήγηση;

Ο ρόλος της πέψης

Αρχικά, η διαδικασία της πέψης παίζει σημαντικό ρόλο. Όταν καταναλώνουμε ένα γεύμα, ιδιαίτερα αν είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και λιπαρά, ο οργανισμός μας χρειάζεται περισσότερη ενέργεια για να το επεξεργαστεί. Ένα μεγάλο μέρος του αίματος κατευθύνεται προς το στομάχι και το πεπτικό σύστημα, με αποτέλεσμα να μειώνεται προσωρινά η αιμάτωση σε άλλες περιοχές, όπως ο εγκέφαλος. Αυτή η μετατόπιση μπορεί να προκαλέσει μια αίσθηση κόπωσης ή νύστας.

Ορμονικές αλλαγές

Κατά τη διάρκεια της πέψης, αυξάνεται η παραγωγή ορισμένων ορμονών όπως η ινσουλίνη, η οποία βοηθά στην απορρόφηση του σακχάρου. Η αύξηση της ινσουλίνης συνδέεται με την αυξημένη παραγωγή σεροτονίνης και μελατονίνης – ουσίες που σχετίζονται με τη χαλάρωση και τον ύπνο. Ιδιαίτερα τρόφιμα που περιέχουν το αμινοξύ τρυπτοφάνη (όπως κοτόπουλο, αυγά, τυρί και ξηροί καρποί) συμβάλλουν στην παραγωγή αυτών των "χαλαρωτικών" ουσιών στον εγκέφαλο.

Ο φυσικός ρυθμός του σώματος

Το σώμα μας λειτουργεί με βάση έναν βιολογικό ρυθμό, γνωστό ως κιρκαδικός ρυθμός. Μέσα στην ημέρα, υπάρχουν φυσικές «πτώσεις» στην ενεργητικότητα, και μία από αυτές συμβαίνει συνήθως μεταξύ 13:00 και 15:00. Αυτή η πτώση είναι απολύτως φυσιολογική και δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το φαγητό. Όταν, λοιπόν, συνδυαστεί η βιολογική ανάγκη για ξεκούραση με ένα βαρύ γεύμα, η νύστα είναι σχεδόν αναπόφευκτη.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Αν και η μεσημεριανή υπνηλία είναι φυσιολογική, υπάρχουν τρόποι να τη μετριάσουμε:

• Προτιμήστε ελαφριά, ισορροπημένα γεύματα με σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες και πρωτεΐνη.
• Αποφύγετε τα πολλά λιπαρά και τα επεξεργασμένα σάκχαρα.
• Πιείτε αρκετό νερό – η αφυδάτωση αυξάνει το αίσθημα κόπωσης.
• Κάντε έναν σύντομο περίπατο μετά το φαγητό για να ενεργοποιηθεί ξανά ο οργανισμός.
• Αν έχετε την ευκαιρία, ένας σύντομος υπνάκος 10-20 λεπτών μπορεί να κάνει θαύματα.
  

Συμπερασματικά

Η υπνηλία μετά το μεσημεριανό φαγητό είναι αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων: της πέψης, των ορμονικών αλλαγών και του φυσικού βιολογικού ρολογιού μας. Δεν είναι ένδειξη τεμπελιάς, αλλά μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Με μικρές αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες και στον τρόπο ζωής, μπορούμε να τη διαχειριστούμε αποτελεσματικά.